Αποφθέγματα του Πλάτωνος

Ο Πλάτων γεννήθηκε περίπου στα 428 π.Χ. σε μια αθηναϊκή οικογένεια με πολιτική παράδοση, και πέθανε στα 347 π.Χ.
Ο Αριστοτέλης μας πληροφορεί ότι κάποια στιγμή, κατά τη διάρκεια της νεότητάς του, ο Πλάτων ήλθε σε επαφή με τα δόγματα του Κρατύλου, ενός μαθητή του Ηράκλειτου, ο οποίος μαζί με άλλους προσωκρατικούς στοχαστές όπως ο Πυθαγόρας και ο Παρμενίδης έδωσαν στον Πλάτωνα τις βάσεις των μεταφυσικών και επιστημολογικών αναζητήσεων.
Καθώς όμως συνάντησε το Σωκράτη προσανατόλισε τις αναζητήσεις του στοφιλοσοφικό ζήτημα της αρετής.
Η πλατωνική φιλοσοφία πραγματεύεται τη φύση του «αισθητού» και του «υπεραισθητού» κόσμου, και αποτελεί το πρώτο στην Ιστορία καθολικό σύστημα.
Του συστήματος αυτού η επίδραση στο μεταγενέστερο κόσμο υπήρξε ανυπολόγιστη. Ο φιλοσοφικός στοχασμός του Πλάτωνος αποτέλεσε, αποτελεί και θα αποτελεί διαχρονική βάση έρευνας και πολύπλευρης ανάλυσης των εκάστοτε φιλοσόφων και όχι μόνο.
Ορισμένα Αποφθέγματα του Πλάτωνος:

Όλος ο χρυσός που βρίσκεται κάτω ή πάνω από τη γη δεν είναι αρκετός για να δοθεί σε αντάλλαγμα για την αρετή.
Το να υπερνικήσει ένας άνθρωπος τον (κατώτερο) εαυτό του είναι η πρώτη και η πιο ευγενής απ’ όλες τις νίκες· το να ηττηθεί από τον (κατώτερο) εαυτό του είναι το πιο αποτροπιαστικό και επονείδιστο πράγμα.
Οι καλές πράξεις παρέχουν δύναμη στον εαυτό μας και εμπνέουν καλές πράξεις και στους άλλους. Οι καλοί άνθρωποι δεν χρειάζονται νόμους για να ενεργούν υπεύθυνα, ενώ οι κακοί άνθρωποι θα βρουν τρόπους να τους παρακάμψουν.
Η δικαιοσύνη στη ζωή και στη συμπεριφορά της Πολιτείας είναι δυνατή μόνο εάν πρώτα κατοικεί στις καρδιές και στις ψυχές των πολιτών. Εκείνος που κάνει την αδικία γίνεται πάντα πιο ελεεινός από εκείνον που την υφίσταται.
Ο κάθε άνθρωπος μπορεί εύκολα να βλάψει, αλλά το καλό σ’ έναν άλλο δε μπορεί να το κάνει ο κάθε άνθρωπος.
Η ανθρώπινη συμπεριφορά πηγάζει από τρεις κύριες πηγές: Επιθυμία, συναίσθημα, και γνώση.
Εάν ένας άνθρωπος παραμελεί τη μόρφωση, περπατάει κουτσός μέχρι το τέλος της ζωής του. Η άγνοια είναι η ρίζα και ο βλαστός όλων των κακών.
Με το άγγιγμα της αγάπης, ο καθένας γίνεται ένας ποιητής.
Να είσαι καλοσυνάτος, διότι ο κάθε άνθρωπος που συναντάς αγωνίζεται μια σκληρή μάχη.
Καλύτερο είναι το λίγο που έχει γίνει σωστά, παρά το πολύ που έγινε χωρίς τελειότητα.
Κανείς δεν γνωρίζει εάν ο θάνατος, τον οποίο οι άνθρωποι φοβούνται ως το μεγαλύτερο κακό, ίσως είναι το ύψιστο καλό.
Η παντελής άγνοια δεν είναι τόσο τρομερό ή ακραίο κακό, και πολύ απέχει από του να είναι το χειρότερο κακό απ’ όλα· όμως η μεγάλη ευφυΐα και η πολλή γνώση, όταν συνοδεύονται από κακή ανατροφή, είναι πολύ πιο καταστροφικές.
Ανάμεσα σε εκατό γεννιέται ένας ήρωας, ανάμεσα σε χίλιους βρίσκεται ένας σοφός άνδρας, αλλά μια ολοκληρωμένη προσωπικότητα μπορεί να μη βρεθεί ούτε ανάμεσα σε εκατό χιλιάδες άνδρες.
Μια από τις τιμωρίες που υφίστανται οι σοφοί που αρνούνται να λάβουν μέρος στην κυβέρνηση είναι να ζουν κάτω από την κυβέρνηση χειρότερων ανθρώπων.
Η γνώμη είναι το ενδιάμεσο μεταξύ γνώσης και άγνοιας. Η φιλοσοφία είναι η ύψιστη μουσική. Τα μάτια της ψυχής του πλήθους είναι ανίκανα ν’ αντέξουν τη θεία οπτασία.
Ο μέγιστος πλούτος είναι να ζεις ικανοποιημένος με λίγα.
Οι πιο ενάρετοι άνθρωποι είναι εκείνοι που είναι ευχαριστημένοι με το να είναι ενάρετοι χωρίς να επιζητούν να φαίνονται ως τέτοιοι.
Η Πολιτεία είναι αυτή που είναι επειδή οι πολίτες είναι αυτοί που είναι.
Εύκολα συγχωρούμε ένα παιδί που φοβάται το σκοτάδι· η αληθινή τραγωδία στη ζωή είναι όταν ενήλικες φοβούνται το φως.
Πρέπει να θεωρούμε μέγιστης σπουδαιότητας το να φροντίζουμε ώστε τα πρώτα παραμύθια που τα παιδιά ακούν να έχουν προσαρμοστεί με τον πιο τέλειο τρόπο στο να προάγουν την αρετή.
Η σοφία είναι η επιστήμη των επιστημών.
Δεν θα υπάρξει τέλος στα προβλήματα των κρατών, ή της ίδιας της ανθρωπότητας, μέχρι τότε που οι φιλόσοφοι θα γίνουν βασιλείς του κόσμου, και έως ότου εκείνοι που τώρα αποκαλούμε βασιλείς και άρχοντες γίνουν πραγματικοί και αληθινοί φιλόσοφοι, οπότε η πολιτική δύναμη και η φιλοσοφία θα έλθουν στα ίδια χέρια.

ellinikoarxeio